Afwijking programma Sociaal domein

Toelichting financiën

Het saldo van baten en lasten van het programma Sociaal domein is ten opzichte van de begroting 2022 per saldo € 1,0 miljoen voordelig. Hieronder wordt voor de relevante taakvelden ingegaan op de grootste onder- en overschrijdingen.

Lasten

Taakveld Samenkracht en burgerparticipatie (€ 1.249.000 voordeel)
Op dit taakveld is sprake van een optelsom van verschillende grote en kleinere over- en onderschrijdingen. De belangrijkste afwijkingen worden hieronder toegelicht:

• De kosten voor de crisisopvang van de asielzoekers waren niet begroot (€ 470.000 nadeel), maar deze kosten zijn volledig vergoed door het COA.
• In 2022 werd verwacht dat er bij de maatschappelijke integratie van statushouders een inhaalslag zou plaatsvinden om aan de gestelde taakstelling te voldoen. Nu blijkt dat deze inhaalslag pas in 2023 komt. Er blijft hierdoor budget over in 2022 (€ 84.000 voordeel), maar er zal een tekort zijn in 2023.
• De kosten voor het programma Sterk voor Noord zijn in 2022 € 204.000 (voordeel) lager dan verwacht omdat de start van de uitvoering vertraagd is. Het budget voor het programma komt deels uit de algemene reserve en deels uit de bestemmingsreserve Herstelbeleid. Het voordeel zit verspreid over deze budgetten. Hier tegenover staat een lagere onttrekking aan de bestemmingsreserve Herstelbeleid van € 112.000.
• Voor de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne heeft het Rijk de Bekostigingsregeling Opvang Ontheemden Oekraïne opgezet. Via deze regeling worden de kosten vergoed rondom de transitie van het gebouw, dagelijkse opvang en verstrekkingen. Tegenover het budget aan de kant van de baten van € 2,5 miljoen staat eenzelfde budget aan de kant van de lasten. Daarnaast wordt dit lastenbudget aangevuld met € 500.000 uit de bestemmingsreserve Oekraïne crisis. Dit budget is uiteindelijk niet benut, omdat het Rijk alle kosten vergoedt. Hier tegenover staat een lagere onttrekking van de bestemmingsreserve Oekraïne crisis van € 500.000. Op het begrote budget vanuit het Rijk zit aan de lastenkant een nadeel van € 326.000, maar aan de batenkant een voordeel van dezelfde hoogte.
• Voor de activiteiten die samenhangen met de Wet inburgering is een plan gemaakt, welke door het Rijk wordt vergoed door middel van een Specifieke uitkering. Tegenover het budget voor de lasten, staat dus een gelijk budget voor de baten. Daarnaast is er ook nog een uitvoeringsbudget beschikbaar vanuit de algemene reserve. De uitvoering van dit plan is vertraagd waardoor de lasten lager zijn (€ 718.000 voordeel). Hierdoor wordt er dus minder vergoed vanuit het Rijk, wat een nadeel geeft van € 377.000 op de baten.
• Ook binnen dit taakveld vallen de doorbelaste salarislasten hoger uit dan begroot (€ 116.000 nadeel). Op hoofdlijn is dit te verklaren doordat de salariskosten binnen dit taakveld zijn toegenomen als gevolg van de loonstijging vanuit de nieuwe CAO, die gedurende 2022 is vastgesteld. Tegenover dit nadeel staat een voordeel op het taakveld Overhead doordat rekening was gehouden met een stelpost loonstijging.
• In het bestedingsplan Langer Zelfstandig Wonen zit de subsidieregeling Collectieve woningaanpassing. Deze regeling is later in werking getreden dan verwacht, namelijk 1 oktober 2022 in plaats van begin van 2022. Daarnaast moeten de aanvragen door woningcorporaties of Verenigingen Van Eigenaren gedaan worden en deze zijn in het najaar minder actief en met planvorming bezig, waardoor deze aanvragen zijn uitgebleven voor 2022 (€ 560.000 voordeel). Tegenover dit voordeel staat een lagere onttrekking van € 560.000 aan de bestemmingsreserve Langer Zelfstandig Wonen.
• Binnen dit taakveld was een bedrag opgenomen voor ondersteuning van de energielasten van wijkverenigingen, maar hier is in 2022 nog geen gebruik van gemaakt waardoor het budget niet is benut (€ 45.000 voordeel). Hier tegenover staat een lagere onttrekking aan de bestemmingsreserve Ondersteuning Energielasten.

Taakveld Inkomensregelingen (€ 574.000 nadeel)

• Gemeenten ontvangen van het Rijk een gebundelde uitkering (BUIG) voor het bekostigen van de uitkeringen in het kader van de Participatiewet, IOAW, IOAZ en Bbz 2004 (levensonderhoud startende ondernemers) en voor de inzet van loonkostensubsidie. Het nadeel ten opzichte van het geraamde budget was € 124.000.
• Onder de Bekostigingsregeling Opvang Ontheemden Oekraïne vallen ook de verstrekkingen die de gemeente doet aan de ontheemden, waaronder het leefgeld. Ook hier is een budget begroot aan de lastenkant van € 700.000 met daar tegenover een gelijk budget aan baten. Op het begrote budget vanuit het Rijk zit aan de lastenkant een nadeel van € 74.000, maar aan de batenkant een voordeel van dezelfde hoogte.
• Ook binnen dit taakveld vallen de doorbelaste salarislasten lasten hoger uit dan begroot (€ 625.000 nadeel). Op hoofdlijn is dit te verklaren doordat de salariskosten binnen dit taakveld zijn toegenomen als gevolg van de loonstijging vanuit de nieuwe CAO, die gedurende 2022 is vastgesteld. Tegenover dit nadeel staat een voordeel op het taakveld Overhead doordat rekening was gehouden met een stelpost loonstijging.

Voorstel overheveling
Voor de eenmalige energietoeslag is een deel van het budget niet benut (€ 75.000), omdat de aanvragen voor december nog niet volledig binnen waren. Voorgesteld wordt om het budget over te hevelen naar 2023 om hiermee de aanvragen van december 2022 te dekken.

Taakveld Arbeidsparticipatie (€ 24.000 voordeel)
Voorstel overheveling
Voor de Wet Breed Offensief was in 2022 budget begroot (€ 38.000), maar door vertraging in het aannemen van de wet bij de eerste kamer is het budget niet benut. De uitgaven verschuiven naar 2023 en daarmee het budget ook.
Daarnaast was de verwachting dat het Welzijnsgesprek eind 2022 zou starten, maar dit is vertraagd naar 1 mei 2023. Voorgesteld wordt om het budget (€ 50.000) over te hevelen naar 2023.

Taakveld Maatwerk dienstverlening 18+ (€ 314.000 nadeel)

• Begeleiding (€ 109.000 nadeel): Het negatieve saldo wordt veroorzaakt door zorgkosten uit december 2021 die ten laste van 2022 zijn geboekt (-€ 240.000). Dit nadeel wordt echter deels gecompenseerd doordat de stijging in het aantal inwoners dat gebruik maakt van, met name een duurdere vorm van, begeleiding die we in 2020 en 2021 zagen, in 2022 niet is doorgezet. Dit heeft geleid tot een voordeel op het budget (€ 131.000).
• Huishoudelijke Ondersteuning (€ 298.000 nadeel): Het negatieve saldo wordt veroorzaakt door zorgkosten uit december 2021 die ten laste van 2022 zijn geboekt.
• Schuldhulpverlening (€ 234.000 voordeel): In het afgelopen jaar is in verschillende coronamonitors aangegeven dat de verwachting is dat er landelijk sprake zou zijn van een aanzuigende werking voor financiële hulpvragen. Gebleken is dat dit effect is uitgebleven door het verlengen van diverse landelijke steunmaatregelen.
• Toerekening salarislasten (€ 84.000 nadeel): De doorbelaste salarislasten zijn hoger uitgevallen dan begroot. Dit te verklaren doordat de salariskosten zijn toegenomen als gevolg van de loonstijging vanuit de nieuwe CAO, die gedurende 2022 is vastgesteld. Tegenover dit nadeel staat een voordeel op het taakveld Overhead, waar de dekking van deze stijging terecht is gekomen.
• Overig (€ 57.000 nadeel)

Taakveld Geëscaleerde zorg 18- (€ 200.000 voordeel)
Er was in 2022 sprake van een lichte daling van het aantal cliënten in het gedwongen kader (de gecertificeerde instellingen). Daarnaast is er, onder andere door gesprekken die met deze gecertificeerde instellingen hebben plaatsgevonden, minder doorverwezen naar niet-gecontracteerde zorgaanbieders.

Taakveld Geëscaleerde zorg 18+ (€ 6.000 nadeel)
Voorstel overheveling
Met de versterkingsgelden Veilig Thuis en Crisis is de voorbereiding van de pilot van de regiefunctie Jeugd in 2022 gedaan. De uitvoering van de pilot is vertraagd naar 2023, waarmee ook voorgesteld wordt om het budget (€ 45.000) over te hevelen naar 2023.

Baten

Taakveld Samenkracht en burgerparticipatie (€ 530.000 voordeel)

• In 2021 waren de servicekosten (energie en onderhoud) hoger voor de gebouwen voor kinderopvang. Deze servicekosten worden in het opeenvolgende jaar (2022) vergoed door de huurder. Daarnaast is de indexatie van de huur van deze panden niet goed verwerkt in de begroting 2022. Samen geeft dit een voordeel van € 100.000.
• Voor Collectief Vervoer is de ontvangen eigen bijdrage niet in de begroting opgenomen (€ 56.000 voordeel).
• Dit jaar zijn er minder terugvorderingen van subsidies geweest dan van tevoren verwacht, waardoor er aan nadeel op dit budget zit van € 84.000.
• Wet Inburgering (zie ook de lasten bij dit taakveld, € 377.000 nadeel)
• Crisisopvang asielzoekers (zie ook de lasten bij dit taakveld, € 466.000 voordeel)
• Noodopvang Oekraïners (zie ook de lasten bij dit taakveld, € 326.000 voordeel).

Taakveld Wijkteams (€ 108.000 voordeel)
In 2022 waren geen opbrengsten geraamd voor de toeslagen affaire, maar de kosten worden door het Rijk vergoed via een Specifieke uitkering (€ 146.000 voordeel).

Taakveld Inkomensregelingen (€ 105.000 nadeel)
De bijdrage van de gemeenten Wassenaar en Voorschoten in de uitvoeringskosten Werk & Inkomen is hoger dan geraamd. De extra werkzaamheden hadden onder andere betrekking op het uitbetalen van de energietoeslag en het leefgeld van de Oekraïense vluchtelingen.
De totale gebundelde uitkering (BUIG, zie ook de lasten) is lager dan begroot (€ 171.000 nadeel).

Taakveld Arbeidsparticipatie (€ 148.000 nadeel)
De ontvangen ESF-subsidie (Europees Sociaal Fonds) voor de uitvoering van de Participatiewet is volledig verantwoord in 2021 (€ 320.000), deze subsidie was echter ook voor 2022 (€ 160.000 nadeel).